Aanwijzing voor de gespreksleider
Dit gesprek heeft de vorm van een Socratisch gesprek. Je daarvoor kunt gebruik maken van de handleiding voor het Socratisch Rondje onder deze link. Een Socratisch Rondje is een filosofisch gesprek in een kleine groep en met een vaste structuur. Werk je met een hele schoolklas, dan kun je dat op verschillende manieren aanpakken.
- Laat de leerlingen het Socratisch Rondje in tafelgroepjes uitvoeren. Loop als leerkracht of gespreksleider rond en begeleid waar nodig. Geef de handleiding weer op het bord. Doorloop de stappen met alle groepjes in hetzelfde tempo. Gebruik zo nodig een time-timer om de beschikbare tijd per stap weer te geven.
- Is je klas nog niet toe aan het zelfstandig filosoferen in tafelgroepjes? Oefen dan met de hele groep en benoem dit ook als oefening. Geef de handleiding weer op het bord. Bekijk steeds samen wat de volgende stap is. Vraag elk tafelgroepje bij stap 2. met één voorbeeld te komen in plaats van elke leerling. Zo houd je de opzet werkbaar.
- Verdeel je klas in drie delen en doe een estafette. De eerst groep gaat met een zelfstandige taak aan de slag. De tweede groep leest of tekent. De derde groep doorloopt onder gespreksleiding van de leerkracht het Socratisch Rondje. Wissel steeds na een half uur. Vergelijk na afloop de uitkomst (stap 5) van de drie groepen.
Onderzoeksvraag
Een Socratisch Rondje onderzoekt slechts één vraag, de uitgangsvraag, die meestal gericht is op begripsvorming of betekenis. De uitgangsvraag voor dit gesprek luidt: Wat is enthousiasme?
Vervolgvragen
Natuurlijk is het mogelijk om in een volgend gesprek, nadat in het Socratisch Rondje een antwoord is gevonden op de uitgangsvraag, verder te filosoferen over enthousiasme – in relatie tot de gevonden betekenis. Bijvoorbeeld aan de hand van (enkele van) de volgende vragen:
- Waaraan merk je dat iemand enthousiast is?
- Kan een ander heel enthousiast zijn over iets terwijl jij dat niet bent? Hoe kan dat?
- Kun je een ander enthousiast maken voor iets waar jij zin in hebt? Hoe doe je dat?
- Kun je zelf zin maken voor iets waar je niet enthousiast over bent? Is dat belangrijk?